Colegio Vasco de Economistas

Ekonomistak baikor azaldu dira euskal ekonomiaren bilakaeraren inguruan, baina konfiantza maila jaitsi egin da, aurreko seihilekoarekin alderatuta. % 34,8k uste dute azken sei hilabeteetan egoera ekonomikoa hobetu egin dela; % 44,1ek uste dute ez dela aldatu; baina okerrera egin duela uste dutenak % 4,5etik % 21era pasa dira, azken Ekonometroak islatzen duenaren arabera. Ekonomisten Euskal Elkargoaren konfiantza-adierazle honen azken inkesta 2018ko azaroaren 23tik abenduaren 17ra bitartean egin da.

Azterketa honetan Euskal Autonomia Erkidegoko hiru lurraldeetako 551 ekonomistak parte hartu dute. Gehienek adierazi dute beren egoera ekonomikoa duela sei hilabetekoaren parekoa edo hobea dela; % 17k adierazi dute beren egoera pertsonalak okerrera egin duela, eta duela sei hilabete % 10,6k soilik pentsatzen zuten hori. Hurrengo seihilekora begira, gehienek uste dute euskal ekonomia hobetuko dela edo berdin mantenduko dela eta % 85ek baino gehiagok uste dute egoera ekonomiko pertsonala hobetuko dela edo ez dela aldatuko.

Enplegu berreskuratzeari dagokionez ere, konfiantza-maila apur bat apaldu da. Inkestan parte hartu duten ekonomista gehienek uste dute langabezia murrizten joango dela, baina erritmo geldoagoan: % 40k uste dute egungo mailak mantendu egingo direla eta % 38,1ek uste dute murriztu egingo dela.

Hurrengo sei hilabeteetan etxean aurrezteko aukerei dagokienez, ekonomisten % 63k uste dute aurreztu ahal izango dutela; % 23,6 ziur daude horretaz eta % 39,3k uste dute litekeena dela. Aldiz, % 30ek ez dute uste etxean aurreztu ahal izango dutenik eta % 7,1 ziur daude ezetz. Ekonomisten aurrezpen itxaropenak aurrekoan islatutakoak baino pixka bat baxuagoak dira.

Lurralde historiko batetik bestera aldea dago baina, orokorrean, ekonomistek uste dute I+G+b, soldata kostuak eta prestakuntza direla euskal ekonomiaren lehiakortasunari gehien eragiten dioten faktoreak. Azken Ekonometroetan ohikoa izan den moduan, parte-hartzaileen ustez, iruzurra, finantzaketa lortzea eta langabezia dira lehiakortasunean gutxien eragiten duten faktoreak.

Aitatasun prestazioak

Azken Ekonometroan aitatasunagatiko prestazioa eta baimena handitzearen inguruan galdetu zaie ekonomistei. Inkesta egin duten pertsonen % 37,4k ez dute uste neurri horrek kontratazio parekideagoa ekarriko duenik enpresen aldetik. Aldiz, % 30,4k uste dute baietz, litekeena dela. % 38,6k ere ez du uste baimena handitzeak gizartean produktibitatea hobetuko duenik. Aldiz, % 27,2k uste du baietz, produktibitatean positiboki eragin dezakeela. Bestalde, % 56,4k uste dute aitatasun baimena handitzeak bestelako onura sozial batzuk izango dituela (aitaren inplikazio maila, bikote barruko rol tradizionalak desagertzea, berdintasun arloko heziketa hobetzea…).

Esku-hartze publikoa enpresetan

Inkesta egin duten pertsonei eskatu zaie Administrazio publikoek enpresa pribatuetan egiten duten esku-hartzearen inguruko iritzia emateko. Erantzun tarte honen bidez planteatu da gaia: Bai, kasu guztietan; ez, inola ere ez; soilik Euskadiko sare sozioekonomikoan estrategikoak diren enpresetan eta kaudimena dutenetan; soilik suspertzeko ekarpen ekonomiko bat behar duten enpresetan eta denboran irauteko proiektu iraunkor bat dutenetan.

Planteatutako lau aukeren artean adostasun handiena sortzen duena hauxe da: administrazio publikoek esku hartu beharko luketela Euskadiko sare sozioekonomikoan estrategikoak diren eta kaudimena duten enpresetan. % 43,9k uste dut hori, inkesta egin .dutenen artean. % 29,8k uste dute suspertzeko laguntza ekonomikoa behar duten eta denboran iraunkorra izan daitekeen proiektu bat daukaten enpresen kasuan soilik esku hartu behar dela.

Soilik ekonomisten % 7,5ek uste dute Administrazio publikoek hala behar duten enpresa guztietan esku beharko luketela; aldiz, % 18,8k uste dute Administrazio publikoek ez dutela inolaz ere enpresetan esku hartu behar.

Ekitaldi handiak eta garapena

Ekonometroaren bidez, ekonomistek horren inguruan duten iritzia ezagutu nahi izan dugu; ea ekitaldi erraldoi horiek garapen ekonomikorako eredu egokia diren, etorkizunera begira. Erantzunen % 60tik gora ekitaldi horien eragin positiboaren ingurukoak dira; gainera, % 36,1ek uste dute, lurraldearen edota hirien marka indartuz, mota guztietako enpresa-inbertsioak erakarri daitezkeela. Hala ere, % 34,2rentzat, masa-ekitaldien sustapena ez da garapenerako eredu egokia; izan ere, aldi baterakoak dira eta sortzen duten eragin ekonomikoaren neurketa ez da erreala.

Hala ere, gehienek uste dute ekitaldi horiek eragin positiboa daukatela, baina balorazioan aldeak daude lurralde historiko batetik bestera. Horrela izanik, Bizkaian % 43,2k adierazi dute Euskadi, Bizkaia, Bilbao marken sustapenaren bidez enpresa-inbertsioak erakartzen direla; baina Araban eta Gipuzkoan ez da daude hain ziur. Ez dute ikusten garapen iraunkorrerako eredu egoki gisa.

Euskara eta gizarte-erantzukizuna

Ekonometroaren bidez, ezagutu nahi izan dugu zein iritzi duten ekonomistek lan eta enpresa munduan euskarak duen presentziaren inguruan. Ekonomistek zera uste dute: euskarari egotzitako balio ekonomikoa mugatua izan arren eta enpresetan planteatzeak kostuak eta eragozpenak sortzen dituen arren, sustatu egin behar dela eta politika publikoen bidez babestu behar dela. Gainera, euskararen sustapena enpresen gizarte erantzukizunaren barnean dagoela.

FITXA TEKNIKOA

Galdetegiaren egilea: Ekonomisten Euskal Elkargoa (EEE) Euskal Herriko Unibertsitateko (UPV/EHU) Ekonomia eta Zientzien Fakultateko irakasleekin batera (Ekonomia Aplikatua II, Mercedes Vallejo, eta Finantza Ekonomia I, Sonia García, Noemí Peña eta Javier Corral-Lage).

Ekonometroaren talde koordinatzailea: Joseba Barandiarán, Sonia García, Julio Jiménez, Pedro Hernando eta Mikel Badiola.

Inkesta egin den garaia: 2018ko azaroaren 23tik abenduaren 17ra.

Inkestak egiteko erabili den metodologia: Informazio biltzeko bi bide erabili dira. Batetik, web galdetegi bat, emailez bidali zaiena elkargoko kide diren ekonomistei, webguneko lotura baten bidez eta baita Ekonomisten Euskal Elkargoaren buletin elektronikoen bidez ere; eta bestetik, paperean idatzitako galdetegi bat aurrez aurrekoak egiteko elkargoaren hiru egoitzetan (Araba, Bizkaia eta Gipuzkoa).

Ordezkaturiko unibertsoa: Ekonomisten Euskal Elkargoko ekonomistak, bere hiru egoitzetan: Araba, Bizkaia eta Gipuzkoa.

Unibertsoaren tamaina: 4.526 ekonomista elkargokide.

Laginaren tamaina: 551 ekonomista elkargokide.

Hedakuntza geografikoa: Euskal Autonomia Erkidegoa.

Oharra: Ekonometroaren bidez jasotako iritziak ez dira ulertu behar Ekonomisten Euskal Elkargoak erakunde gisa emandako iritzi gisa. Edozein kasutan, inkestan parte hartu duten ekonomista elkargokideen iritziak dira.

Txosten osoa kontsultatu